Eenzaamheid in je relatie – kom tevoorschijn

Eenzaamheid is wat veel mensen die bij mij terecht kwamen ervaren. Dat is het als liefde niet gevoeld wordt, verdwenen is, onder druk staat. Juist in een relatie, waarin je verwacht dat je maatjes bent, is het niet de verwachting dat je je eenzaam zou moeten voelen. Je hebt gekozen voor elkaar, je hoort bij elkaar, je deelt alles met elkaar. En dan de desillusie, het klopt niet met de realiteit van je relatie. Er sluipt iets binnen van gemis en van verdriet, van ongezien zijn en onbegrepen worden. En dan ga je op en neer, tot het moment dat je niet meer verder kunt. Dat je hulp nodig hebt en je stem laat horen.

Achtergronden van vastgelopen relaties

In de meeste relaties is voldoende wederkerigheid om dingen bespreekbaar te maken. Maar er zijn relaties waarin dat niet lukt, waarin de eenzaamheid groeit. Ik denk aan vrouwen die vastliepen met een man die altijd aan het werk was en afwezig in het gezin. Vaak emotioneel arme mannen, vanuit een gezin waarin dezelfde patronen waren, weinig warmte onderling; ze hadden het niet geleerd. Ze snapten de eenzaamheid van hun vrouw niet. Ook denk ik aan relaties waarin autisme een rol speelt, waarbij partners zich zo onbegrepen en belast voelen om alles alleen te dragen. En nog moeilijker zijn de situaties waarin naast de nadruk op de eigen behoeften van de partner, ook vernedering een rol speelt. Dan praten we over narcistische kenmerken. Voor alle duidelijkheid: mannen én vrouwen kunnen emotioneel arm zijn, of autisme of narcisme hebben. Ik heb dat genoeg gezien in de praktijk.

Emotionele leegte

In zulke relaties, waarin de wederkerigheid weg is en geen balans hersteld kan worden, zie je dat mensen zich steeds meer gaan terugtrekken. Ze laten hun stem niet meer horen. Er ontstaan zieke patronen, die de disbalans versterken. Je gaat je voegen naar de situatie: laat maar, ik kan het toch niet veranderen. Je verliest de hoop en de kracht om te vechten en te veranderen. Soms loopt je emmer over: je huilt alles eruit of je barst in woede uit vanwege alle frustraties. En dan ga je weer verder. Of je kunt beter zwijgen want elke escalatie is er een teveel en schadelijk voor jezelf en het gezin, omdat het uitbarst in verbaal of fysiek geweld. Uiteindelijk ga je hieraan kapot, je eigenwaarde daalt tot het nulpunt. En je zwijgt in eenzaamheid. Want wie zou het begrijpen? Je       gaat je echte zelf verschuilen in de eenzaamheid.

Wat dan?

Dat wordt een keer buigen of barsten. Je probeert het vol te houden, omdat je niet zomaar je trouwbelofte breekt. Of je denkt: nu moet er iets veranderen, we gaan in therapie of uit elkaar. Vaak is dit lastig, omdat de ander helemaal niet begrijpt of gelooft, dat het zo erg is. Die kloof is kern van het probleem, zo is het ontstaan. Therapie is een zware weg, omdat het niet makkelijk is de kloof te overbruggen. Wat ik probeer is dat er iets van gezamenlijkheid kan ontstaan: samen dingen doen, je best doen voor elkaar, rekening houden met elkaar. Dat kan verzachten. Maar er is ook herstel nodig voor jezelf, je zelfvertrouwen, je eigenwaarde. Je hebt steun uit je omgeving nodig, je moet grenzen leren stellen, en ruimte maken voor jezelf. Het is zoeken wat er wel is, en leren leven met wat er niet is.

Of het wordt toch een leven los van elkaar. Dat is een vraag die wel wordt gesteld, maar ik kan die keuze niet maken. Ik kan niet voor clienten zeggen wat ze moeten doen, het is hun eigen proces wat ze doormaken. En dat mag ook, in een eigen weg met God. Ook uit elkaar gaan doet pijn, het heeft gevolgen voor het gezin. Het levert soms ook veel gevecht en strijd op rondom de kinderen. Het is zeker niet de makkelijkste weg. Maar wat je ook kiest, het belangrijkste is dat je ook trouw kunt blijven aan jezelf, dat je genoeg draagkracht hebt om te kunnen leven.

Kom tevoorschijn

In het Hooglied (hfd 2) staat ook een passage over gemis en je terugtrekken in eenzaamheid. Het kan winter zijn in je relatie, stil van verwijdering. Dan ga je je verschuilen tegen de barre omstandigheden. Je kunt tevoorschijn komen, als je geroepen wordt bij je naam. Als je het verlangen van de ander hoort, dat hij jóu mooi vindt. In Hooglied vind je die cirkels van ontmoeten en terugtrekken, het hoort erbij. Maar het moet geen winter blijven, het moet telkens teruggaan naar de eerste liefde. Eerlijk gezegd, als je in zo’n moeilijke relatie zit geloof je niet, dat je ooit nog tevoorschijn komt. Maar, het gaat in deze passage ook over Gód, die roept. Kom, mijn duif, laat Mij je zien, je bent mooi, laat je stem horen. Kom tevoorschijn uit de eenzaamheid van je relatie. Zijn liefde gaat nooit over, met Hem kun je door het leven.